Η ανάπτυξη της γλώσσας

Το βιβλίο των Jean Berko Gleason και Nan Bernstein Ratner αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά έργα παγκοσμίως με θέμα την ανάπτυξη της γλώσσας στα παιδιά, από τη νηπιακή ηλικία έως τις τελευταίες τάξεις του σχολείου, και έχει γνωρίσει επανειλημμένες εκδόσεις και αναθεωρήσεις από το 2009, οπότε εκδόθηκε για πρώτη φορά. Η παρούσα μετάφραση στα ελληνικά βασίζεται στην 9η αναθεωρημένη αγγλική έκδοσή του.
Το βιβλίο αποτελείται από 11 κεφάλαια τα οποία έχουν γραφτεί από ειδικούς επιστήμονες του χώρου, που ερευνούν και διδάσκουν τα σχετικά θέματα σε πανεπιστήμια των ΗΠΑ και της Αυστραλίας. Τα κεφάλαια έχουν προσαρμοστεί κατάλληλα για το ελληνόφωνο αναγνωστικό κοινό και περιέχουν πραγματικά δεδομένα ως παραδείγματα και ασκήσεις. Συνοδεύονται από υπερσυνδέσμους για έναν πολύ μεγάλο αριθμό ηλεκτρονικών πηγών που εξηγούν με ήχο και εικόνα τα διάφορα θέματα και δίνουν τη δυνατότητα στους αναγνώστες και στις αναγνώστριες να γνωρίσουν την αιχμή της επιστήμης.
Το βιβλίο περιλαμβάνει σημαντικές και χρήσιμες έννοιες και ερευνητικά ευρήματα με έμφαση στη γλωσσική ανάπτυξη των παιδιών που μαθαίνουν/κατακτούν διάφορες γλώσσες, ως πρώτη (Γ1) ή δεύτερη/ξένη (Γ2), σε παιδιά που εμφανίζουν γλωσσικές διαταραχές καθώς και στη διπλόγλωσση γλωσσική ανάπτυξη. Το βιβλίο επικεντρώνεται στη γλωσσική κατάκτηση από τους πρώτους μήνες της ζωής, ακόμη και πριν αρχίσουν να μιλούν τα παιδιά, μέχρι την κατάκτηση των γλωσσικών δεξιοτήτων των ενηλίκων. Επιπρόσθετα, γίνεται εκτενής συζήτηση και για ζητήματα που αφορούν τα βασικά χαρακτηριστικά της γλωσσικής ανάπτυξης από ιστορική και διαπολιτισμική άποψη.
Το βιβλίο αυτό μπορεί να χρησιμεύσει αφενός ως σύγγραμμα για προπτυχιακά ή μεταπτυχιακά μαθήματα για τη γλωσσική ανάπτυξη ή ως υλικό αναφοράς για μαθήματα ψυχογλωσσολογίας, γνωσιακής γλωσσολογίας, αναπτυξιακής ψυχολογίας, παθολογίας του λόγου, επιστημών της αγωγής και συναφών θεμάτων και αφετέρου ως βιβλιογραφικός πόρος για επαγγελματίες στους τομείς αυτούς.
Για τη χρήση του βιβλίου αυτού δεν απαιτείται προηγούμενη γνώση γλωσσολογίας, αφού σε κάθε κεφάλαιο παρουσιάζεται το υλικό μαζί με εισαγωγή στις απαιτούμενες γλωσσολογικές έννοιες με συστηματική επανάληψη των σημαντικών εννοιών, με σκοπό την κατανόησή τους από τους αναγνώστες και τις αναγνώστριες.

Πρόλογος
1. Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ: ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΠΡΟΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ
Jean Berko Gleason, Πανεπιστήμιο της Βοστόνης
- Επισκόπηση της πορείας της γλωσσικής ανάπτυξης
Η ανάπτυξη της επικοινωνίας στη νηπιακή ηλικία
Φωνολογική ανάπτυξη: μαθαίνοντας τους φθόγγους και τα φωνητικά δομικά σχήματα
Σημασιολογική ανάπτυξη: μαθαίνοντας τις σημασίες των λέξεων
Συνδυάζοντας λέξεις: η μορφολογία και η σύνταξη στην προσχολική ηλικία
Η γλώσσα στο κοινωνικό περικείμενο: ανάπτυξη της επικοινωνιακής ικανότητας
Θεωρητικές προσεγγίσεις στη γλωσσική κατάκτηση
Ετερογένεια στη γλωσσική ανάπτυξη: συνέπειες για την έρευνα και τη Θεωρία
Μη τυπική γλωσσική ανάπτυξη
Γλώσσα και γραμματισμός στη σχολική ηλικία
Η γλωσσική ανάπτυξη των διπλόγλωσσων
- Η δομή της γλώσσας: μαθαίνοντας το σύστημα
Ικανότητα και επιτέλεση
Φωνολογία
Μορφολογία
Σύνταξη
Σημασιολογία
Οι κοινωνικοί κανόνες χρήσης της γλώσσας
- Οι βιολογικές βάσεις της γλώσσας
Τα συστήματα επικοινωνίας των ζώων
Η βιολογική βάση: άνθρωποι, αρχαίοι και σύγχρονοι
- Η μελέτη της γλωσσικής ανάπτυξης
Ενδιαφέρον για τη γλωσσική ανάπτυξη στα αρχαία χρόνια
Μελέτες του δέκατου ένατου και του εικοστού αιώνα
Η έρευνα στη σύγχρονη εποχή
Ερευνητικές μέθοδοι
CHILDES
Περίληψη
Προτεινόμενες εργασίες
2. Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΣΤΗ ΝΗΠΙΑΚΗ ΗΛΙΚΙΑ
Rochelle S. Newman, Πανεπιστήμιο του Μέρυλαντ, Κόλλετζ Παρκ
- «Συντονισμός» της αντίληψης με τη γλώσσα
Τεμαχισμός
Στατιστική μάθηση
- Πρώιμες απόπειρες επικοινωνίας
- Η έκφραση της επικοινωνιακής πρόθεσης πριν από την ομιλία
Χαρακτηριστικά της εμπρόθετης επικοινωνίας
Μορφές και λειτουργίες των πρώιμων επικοινωνιακών συμπεριφορών
Η αξιολόγηση της επικοινωνιακής πρόθεσης
- Το κοινωνικό πλαίσιο του προλεκτικού νηπίου
Οι γλωσσικοί ήχοι της ομιλίας του κηδεμόνα: «Άκου με!»
Η συνομιλιακή φύση της ομιλίας του κηδεμόνα: «Μίλα μου!»
Περιβάλλοντα ανάδυσης του αντικειμένου αναφοράς: «Κοίτα αυτό!»
Ομιλία σε δομημένες περιστάσεις: «Εδώ είναι αυτό για το οποίο μιλάμε»
Πρώτες λέξεις
Ενισχύοντας την πρώιμη ανάπτυξη: μια περίληψη
Όταν είναι δύσκολο να μάθεις να επικοινωνείς
Περίληψη
Προτεινόμενες εργασίες
3. ΦΩΝΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ: ΜΑΘΑΙΝΟΝΤΑΣ ΤΟΥΣ ΦΘΟΓΓΟΥΣ ΚΑΙ ΤΑ ΦΩΝΗΤΙΚΑ ΔΟΜΙΚΑ ΣΧΗΜΑΤΑ
Carol Stoel-Gammon, Πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον
Lise Menn, Πανεπιστήμιο του Κολοράντο [...]
4. ΣΗΜΑΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ: ΜΑΘΑΙΝΟΝΤΑΣ ΤΙΣ ΣΗΜΑΣΙΕΣ ΤΩΝ ΛΕΞΕΩΝ
Paola Uccelli, Σχολή Μεταπτυχιακών Σπουδών στις Επιστήμες της Αγωγής, Χάρβαρντ
Meredith L. Rowe, Σχολή Μεταπτυχιακών Σπουδών στις Επιστήμες της Αγωγής, Χάρβαρντ
Barbara Alexander Pan, Σχολή Μεταπτυχιακών Σπουδών στις Επιστήμες της Αγωγής, Χάρβαρντ
5. ΣΥΝΔΥΑΖΟΝΤΑΣ ΛΕΞΕΙΣ: Η ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΚΑΙ Η ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ
Andrea Zukowski, Πανεπιστήμιο του Μέρυλαντ, Κόλλετζ Παρκ
Η πρώιμη κατανόηση της σύνταξης από τα παιδιά
Μελετώντας την ανάπτυξη της σύνταξης
6. Η ΓΛΩΣΣΑ ΣΤΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΑ: ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΗΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑΣ
Judith Becker Bryant, Πανεπιστήμιο της Νότιας Φλόριντα
7. ΘΕΩΡΗΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΣΤΗ ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΚΑΤΑΚΤΗΣΗ
John N. Bohannon III, Πανεπιστήμιο Μπάτλερ
John D. Bonvillian, Πανεπιστήμιο της Βιρτζίνια
8. ΕΤΕΡΟΓΕΝΕΙΑ ΣΤΗ ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ: ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΙ ΤΗ ΘΕΩΡΙΑ
Beverly A. Goldfield, Ρόουντ Άιλαντ Κόλλετζ
Catherine E. Snow, Σχολή Μεταπτυχιακών Σπουδών στις Επιστήμες της Αγωγής, Χάρβαρντ
Ingrid A. Willenberg, Αυστραλιανό Καθολικό Πανεπιστήμιο
9. ΜΗ ΤΥΠΙΚΗ ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ
Nan Bernstein Ratner, Πανεπιστήμιο του Μέρυλαντ, Κόλλετζ Παρκ
10. ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΙ ΣΤΑ ΣΧΟΛΙΚΑ ΧΡΟΝΙΑ
Gigliana Melzi, Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης
Adina R. Schick, Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης
11. ΔΙΠΛΟΓΛΩΣΣΗ ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ
L. Quentin Dixon, Πανεπιστήμιο Τέξας Α & Μ
Jing Zhao, Πανεπιστήμιο Σαν Γιατ-σεν / Σχολή Μεταπτυχιακών Σπουδών στις Επιστήμες της Αγωγής, Χάρβαρντ
Βιβλιογραφία
Γλωσσάρι
Ευρετήριο όρων
Για τις συγγραφείς

Διορθώσεις: Βασίλης Αργυρόπουλος